Jest to urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, wywołanych u wszelkiego rodzaju kredytodawców przez niedotrzymanie od określonych kredytobiorców w ściśle określonych sytuacjach należności za udzielony przez kredytodawcę kredyt. Ubezpieczenie finansowe mogą być realizowane w formie umowy ubezpieczeniowej lub gwarancji ubezpieczeniowej.
Ubezpieczenia kredytów dzielą się na ubezpieczenia kredytów finansowych i towarowych. Ubezpieczenia kredytów finansowych dotyczą głównie kredytów bankowych. Ubezpieczenia te dotyczą głównie:
- kredytów hipotecznych, zaciąganych zazwyczaj przez osoby fizyczne na zakup mieszkania,
- kredytów zaciąganych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą,
- kredytów konsumpcyjnych zaciąganych przez osoby fizyczne.
- Przedmiotem ubezpieczeń kredytów towarowych są należności należne kredytodawcy z tytułu udzielonego kredytu kupieckiego, zgodnie z danymi zawartymi w fakturach, w okresie objętym ubezpieczeniem. Najczęstsze ubezpieczenia tego typu:
- ubezpieczenia należności leasingowych,
- ubezpieczenia należności factoringowych,
- ubezpieczenia sprzedaży ratalnej.
Gwarancja ubezpieczeniowa polega na tym, że w zamian za opłatę niskiej składki ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń przyjmuje – w miejsce dłużnika – rolę gwaranta terminowej i kwotowej zapłaty określonych należności na rzecz beneficjenta gwarancji. Wysokość składki naliczana jest zazwyczaj od sumy gwarancyjnej i zależy od szeregu czynników, takich jak:
- rodzaj gwarancji,
- sytuacja finansowa podmiotu ubiegającego się o gwarancję,
- czas trwania,
- forma zabezpieczenia.
Przykładowe gwarancje podlegające ubezpieczeniu to:
- gwarancja spłaty należności celno – podatkowych, gdzie przedmiotem gwarancji może być cło, opłata celna, opłata depozytowa,
- gwarancja zapłaty wadium, które zapłacić musi uczestnik przetargu przed przystąpieniem do niego,
- gwarancja zwrotu zaliczki, gdzie przedmiotem jest spłata przez zaliczkobiorcę zaliczki przekazanej mu przez zaliczkodawcę.
- gwarancja należytego wykonania kontraktu, zapewniająca wypłatę środków inwestorowi w sytuacji nie spełnienia przez wykonawcę warunków określonych w kontrakcie.